تغذیه مادر برای زردی نوزاد
قبل از اینکه وارد مبحث تغذیه مادر برای درمان زردی نوزاد شویم باید بگوییم که در کنار تغذیه برای درمان زردی نوزاد، استفاده از دستگاه درمان زردی نوزاد در منزل هم ضروری می باشد.

تغذیه مادر برای زردی نوزاد
تغذیه مادر شیرده در درمان زردی نوزاد
تغذیه مادر شیرده در درمان زردی نوزاد : تغذیه مادر قطعا در این زمینه کمک کننده خواهد بود. شما با اضافه کردن این موارد در تغذیه خود میتوانید به درمان زردی نوزاد خود کمک کنید:
- مصرف عناب یا بصورت دم کرده یا خام؛
- مصرف ترنجبین و شیر خشت؛ مصرف این دو ماده غذایی هم برای مادر و هم برای نوزاد (به مقدار کم) توصیه می شود.
قطره بیلی ناستر که در داروخانه ها موجود است نیز در واقع همان شیر خشت فرآوری شده است که میزان و زمان استفاده از آن، باید بر طبق مقدار مشخص شده باشد. - عرق کاسنی و عرق شاتره؛
- خاکشیر؛
- سبزیجات و میوهجاتی مانند اسفناج، لیمو شیرین، لیمو ترش، خیار، آب سیب و آب هندوانه؛
- روغن زیتون؛
همچین بهتر است از مصرف مواد غذایی زیر خودداری کنید:
- گوشت گاو و غذاهای غلیظ و چرب؛
- ادویه جاتی مانند فلفل، دارچین، زنجبیل، عسل و زعفران؛
- غذاهای فست فودی و آماده؛
- مصرف بیش از حد گوشت قرمز.
دستگاهی که کاملا معتبر و کالیبره بوده و اصلا جای هیچگونه نگرانی نیست. جهت اجاره دستگاه نسل جدید فتوتراپی تماس با 09214157118
چه غذاهایی برای زردی نوزاد مضر است؟ (تغذیه مادر بعد از زایمان)
مهم است که از خوردن یا نوشیدن چیزهایی که ممکن است به کبد شما آسیب بیشتری وارد کند، خودداری کنید یا آن را محدود کنید. این مواد غذایی مضر میتواند شامل موارد زیر باشد:
الکل
نوشیدن الکل در حالی که کبد شما تلاش میکند خود را التیام دهد میتواند باعث آسیب بیشتر شود.
بنیاد کبد آمریکا توصیه میکند که با یک پزشک در مورد الکل و معنای آن برای سلامت کبد خود صحبت کنید. در برخی موارد، بهتر است به طور کامل از آن اجتناب کنید.
چربی
یک پزشک یا متخصص تغذیه ممکن است خوردن غذاهای پرچرب را در حد اعتدال یا قطع کامل آنها را بسته به وضعیت کبد توصیه کند، زیرا این غذاها میتوانند استرس ناخواستهای ایجاد کنند.
قند
ممکن است با بهبود کبد مجبور شوید مصرف قند بیشتری را محدود کنید. یک پزشک یا متخصص تغذیه میتواند توصیههای فردی را بر اساس علت زردی و سلامت شما ارائه دهد.
دفعه بعد که شیرینی میگیرید سعی کنید ترکیبی از میوههای تازه و پروتئین را به دست آورید. یک مشت زغال اخته اضافه شده به ماست یونانی میتواند این کار را انجام دهد.
سدیم
سدیم موجود در غذاها میتواند باعث شود بدن شما مایعات را بیشتر از حد معمول نگه دارد. اگر سدیم بیش از حد مصرف کنید، میتواند عملکرد موثر کبد شما را دشوارتر کند.
یک پزشک یا متخصص تغذیه ممکن است انتخاب غذاهای کم سدیم یا پیروی از برنامه غذایی کم سدیم را در هنگام زردی توصیه کند. در مورد غذاهای کنسرو شده، در صورت امکان آنها را قبل از مصرف بشویید و آبکش کنید تا نمک و مواد افزودنی اضافی از بین برود.
این شامل موارد زیر میشود:
- سبزیجات کنسرو شده
- میوه های کنسرو شده
- کنسرو لوبیا
- سایر محصولات غذایی کنسرو شده
همچنین ممکن است در بسیاری از غذاهای کنسرو شده گزینههای سدیم کمتری را انتخاب کنید.
اگر مجبورید مصرف نمک خود را کاهش دهید، میتوانید به جای استفاده از نمکدان، از گیاهان برای طعم دادن به غذای خود استفاده کنید. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- پودر سیر
- پودر پیاز
- پونه کوهی
آب لیموی تازه یا آب لیموترش نیز میتواند طعم بیشتری را اضافه کند.

رژیم غذایی مفید برای درمان و جلوگیری از یرقان نوزاد (غذای مادر شیرده)
همراه با تجویز پزشک برای از بین بردن زردی، یک رژیم غذایی متعادل از هر پنج گروه غذایی ممکن است به حمایت از سلامت کبد کمک کند.
متخصصان یک مدل خوب ارائه میدهند. گفته میشود، برخی غذاها، نوشیدنیها و مواد مغذی ممکن است به حمایت از سلامت کلی کبد کمک کنند. این مواد غذایی مفید برای یرقان نوزاد شامل موارد زیر میشود:
آب
هیدراته ماندن با آب میتواند به عملکرد صحیح کبد شما و جلوگیری از کم آبی کمک کند. ننوشیدن مایعات کافی میتواند انجام وظایفی را برای کبد دشوارتر کند که برای سلامتی نیاز دارد.
نیاز روزانه شما به آب کاملا فردی است، بنابراین مطمئن شوید که بر اساس توصیهای به اندازه کافی آب مینوشید که برای شما مناسب است.
قهوه یا چای
یک مطالعه در سال ۲۰۲۲ نشان داد افرادی که روزانه بیش از ۳ فنجان قهوه مینوشند نشانگرهای سلامت کبد را بهبود میبخشند.
هنگامی که محققان این پدیده را بیشتر مطالعه کردند، دریافتند که نتایج به دلیل کافئین موجود در قهوه نبوده است.
همچنین آنها دریافتند که قهوه مستقل از رژیم غذایی شرکت کنندگان در مطالعه به محافظت از کبد کمک میکند.
به طور مشابه، یک مطالعه در سال ۲۰۲۲ نشان داد که مصرف چای سبز با کاهش احتمال ابتلا به بیومارکرهای غیر معمول کبد مرتبط است.
میوه ها و سبزیجات
دستورالعملهای رژیم غذایی ۲۰۲۰-۲۰۲۵ برای آمریکاییها توصیه میکند هر روز از میوهها و سبزیجات متنوعی استفاده کنید تا به سلامت کلی کمک کنید.
همه میوهها و سبزیجات تازه، منجمد یا خشک میتوانند مواد مغذی مفیدی را فراهم کنند. اگر کنسروها قبل از خوردن تخلیه و آبکشی شوند، میتوانند کارساز باشند.
مقدار دقیق میوه و سبزیجاتی که باید در روز بخورید به موارد زیر بستگی دارد:
- سن
- جنسیت
- ارتفاع
- وزن
- سطح فعالیت بدنی
محققان هنوز در حال بررسی اثرات انواع خاصی از میوهها و سبزیجات بر بیلی روبین هستند.
برخی از مطالعات نشان میدهد که خوردن میوهها و سبزیجات غنی از فلاونوئید منجر به افزایش سطح بیلی روبین میشود، در حالی که تحقیقات دیگر نتیجه کاهش بیلی روبین را نشان میدهد.
فیبر
محققان خوردن فیبر را برای کمک به عملکرد صحیح کبد توصیه میکنند. فیبر (به ویژه فیبر محلول) به خروج صفرا و بیلی روبین از کبد کمک میکند.
این ماده مغذی بسیار مهم در انواع غذاها یافت میشود، از جمله:
- میوهها
- سبزیجات
- حبوبات
- آجیل
- غلات کامل
مواد غذایی مفید برای یرقان نوزاد که دارای فیبر بالایی هستند میتواند شامل موارد زیر باشد: (تغذیه مادر برای زردی نوزاد)
- بادام ها
- آووکادوها
- انواع توت ها
- کلم بروکلی
- برنج قهوه ای
- هویج
- نخود
- کیوی
- بلغور جو دوسر
- آلو
- دانه
- گردو
- نان گندم، پاستا یا تورتیلا
چه غذاهایی شیر مادر را زیاد می کند؟
غذاهایی که شیر مادر را زیاد می کند عبارتند از:
- شنبلیله
- جو دوسر
- دانه رازیانه
- گوشت و مرغ بدون چربی
- سیر
- برگ اسفناج و چغندر
- دانه کنجد سیاه (دانه کنجد را با شیر، شکر و بادام مخلوط کنید)
- شیر گاو
- هویج (آب هویج)
- آب
- مارچوبه
- برنج قهوه ای
- زردآلو
- سالمون
- دانه زیره
- برگ ریحان
- شوید
- سیب زمینی شیرین
- بادام
- نخود
سعی کنید در هر وعده غذایی یک یا چند وعده از غذاهای پرفیبر مصرف کنید. توصیه میشود که همه بزرگسالان سعی کنند هر روز حداقل ۲۸ گرم فیبر بخورند. خوردن غذاهای افزایش شیر مادر کمک بسیار زیادی به درمان زردی نوزاد می کند.
پروتئین بدون چربی
هنگام انتخاب پروتئین، از مصرف مواد غذایی چربتر خودداری کنید. همچنین میتوانید انواع پروتئینهای گیاهی (آجیل، دانهها و محصولات سویا) و پروتئینهای حیوانی را انتخاب کنید.
برای پروتئینهای حیوانی، از انتخابهای سبکتر مانند سینه مرغ بدون پوست یا استیک گوشت گاو استفاده کنید. ماهی و تخم مرغ نیز انتخاب خوبی هستند. بیشتر انتخابهای لبنیات باید کم چرب باشد.
مکمل های غذایی
یک پزشک یا متخصص تغذیه ثبت شده ممکن است با شما همکاری کند تا یک مولتی ویتامین را در الگوی غذایی خود بگنجانید.
یک مولتی ویتامین ممکن است به شما کمک کند تا نیازهای روزانه ویتامین و مواد معدنی را برای ارتقای سلامت کبد تامین کنید.
همیشه قبل از استفاده از مکملها برای سلامت کبد با پزشک صحبت کنید.
مکملها ممکن است با داروهای دیگری تداخل داشته باشند که مصرف میکنید. برخی از مکملها ممکن است برای افراد مبتلا به بیماری کبد ایمن نباشند.
یکی دیگر از درمانهایی که از سالیان گذشته مورد استفاده قرار میگرفت، استفاده از عرق کاسنی و ترنجبین برای زردی نوزاد بود.
این مواد تا حدودی میتوانند زردی نوزاد را برطرف کنند اما مصرف آنها بهتر است زیر نظر پزشک باشد.

نکات و ترفندهایی برای تغذیه سالم (تغذیه مادر برای زردی نوزاد)
داشتن یک دفتر خاطرات غذایی میتواند به شما کمک کند تا به برنامه غذایی پایبند باشید که میتواند به عملکرد بهتر کبد شما کمک کند. همه چیز را در مورد هر یک از وعدههای غذایی خود یادداشت کنید، از جمله:
- آنچه می خورید
- چقدر می خورید
- چه ساعتی میخورید
همچنین باید به احساس خود پس از غذا خوردن توجه داشته باشید. اگر کمتر احساس گرسنگی میکنید، متوجه تغییرات سریع در اشتها شدید یا در تلاش برای خوردن غذا هستید، فورا به پزشک یا متخصص تغذیه اطلاع دهید.
علائم از دست دادن اشتها میتواند نشانه یک بیماری شدید باشد. برخی از قوانین کلی عبارتند از:
- تا ۶ وعده غذایی کوچکتر در طول روز به جای ۳ وعده بزرگتر بخورید.
- هر چند ساعت یکبار میان وعده بخورید، از جمله یک میان وعده قبل از خواب.
- در طول روز مایعات بنوشید.
- با طعم دهنده های مختلف آزمایش کنید تا غذاها را بدون اضافه کردن نمک زیاد هیجان انگیز نگه دارید.
- نوشیدنی های الکلی را با آبجو غیر الکلی یا نوشیدنی های دیگر جایگزین کنید.
(تغذیه مادر برای زردی نوزاد)
از خود در برابر بیماری های ناشی از غذا محافظت کنید
محافظت از خود در برابر بیماریهای ناشی از غذا میتواند به جلوگیری از استرس غیرضروری بر روی کبد شما کمک کند. میتوانید سعی کنید از غذاهای زیر اجتناب کنید که خطر ابتلا به بیماریهای ناشی از غذا را دارند:
- محصولات غیر پاستوریزه: از محصولات لبنی غیر پاستوریزه، آب میوه و آب سبزیجات اجتناب کنید.
- محصولات شسته نشده: از خوردن میوهها و سبزیجات تازه شسته نشده خودداری کنید.
- پروتئین خام یا نیم پز: همیشه پروتئین ها را تا دمای پیشنهادی داخلی بپزید. از گوشت خام یا نیم پز، مرغ، تخم مرغ، ماهی، شکار، غذاهای دریایی و خام خودداری کنید.
- جوانه خام: جوانههای سبزیجات خام مانند یونجه یا ماش را مصرف نکنید، حتی در صورت استفاده در سایر آمادهسازیها مانند اسموتیها یا آب میوهها مصرف نکنید.
(تغذیه مادر برای زردی نوزاد)
باید و نبایدهای تغذیه در دوران شیردهی
چه مواد غذاییای باید در دوران شیردهی استفاده شوند؟ تمرکز مادر بر انتخابهای سالم غذایی به تولید شیر کمک بسیاری میکند و پذیرش برخی غذاها پس از شروع تغذیهی تکمیلی را برای کودک آسانتر میکند.
گروههای غذایی
مانند دوران بارداری، در دوران شیردهی نیز مادر باید از تمامی گروههای غذایی استفاده کند.
- نان، غلات و برنج
- میوهها و سبزیجات
- شیر، ماست و پنیر
- گوشت قرمز و سفید، ماهی، حبوبات، تخم مرغ و دانهها
- چربیها، روغنها و قندها
انرژی
معمولاً در شش ماه اول شیردهی میزان افزایش کالری تنها 330 کالری علاوه بر کالری مورد نیاز در شرایط غیربارداری است و در شش ماه دوم شیردهی، این میزان به 400 کالری میرسد.
اگر ذخایر بدن مادر زیاد باشد نیاز به کالری کمتری خواهد داشت زیرا چربیهای موجود در بدن مادر روزانه حدود 100 تا 150 کالری را خصوصاً در ماههای اول شیردهی تأمین میکنند.
در برخی از مادران که دچار سوءتغذیه شدید هستند تولید شیر نیز کاهش پیدا میکند. این مادران نیاز به افزایش حدود 750 کالری علاوه بر کالری مورد نیاز عادی روزانهی خود دارند.
مادر برای دریافت این مقدار کالری اضافی بهتر است انتخابهای تغذیهای مناسبی داشته باشد، مانند یک تکه نان غلات کامل با یک قاشق غذاخوری کرهی بادام زمینی، یک موز متوسط یا سیب و یک لیوان ماست.
انرژی مورد نیاز مادر در دوران شیردهی از دو راه تأمین میشود: (تغذیه مادر برای زردی نوزاد)
1. چربیهای ذخیرهشده در بدن در طی بارداری
2. رژیم غذایی روزانهی مادر
همین امر باعث میشود در صورت داشتن رژیم غذایی مناسب، مادر به طور متوسط هر هفته حدود 500 گرم کاهش وزن داشته باشد.
پروتئین
پروتئین مورد نیاز مادر شیرده 25 گرم بیشتر از وضعیت قبل از بارداری است، البته این موضوع به نمایهی تودهی بدنی هر مادر نیز بستگی دارد.
مادرانی که جراحی سزارین انجام میدهند و یا با وضعیت نامناسبی باردار شدهاند به مقدار بیشتری انرژی نیاز دارند.
پروتئین مورد نیاز بدن را میتوان از گوشت قرمز و سفید (مرغ و ماهی)، تخم مرغ، حبوبات، شیر و ماست، حبوبات، مغزها و سویا تأمین کرد.
کربوهیدارت
جهت حفظ مقدار کافی شیر و حفظ سطح انرژی، مادر روزانه به 210 گرم کربوهیدارت نیاز دارد که به شرایطی از جمله فعالیت مادر، وزن او و میزان شیردهی بستگی دارد. کربوهیدرات مورد نیاز بدن را میتوان از غلات سبوسدار و میوهها تأمین کرد.
چربی
رژیم غذایی مادر بر نوع و مقدار چربی شیر تأثیر میگذارد. نیاز به برخی از اسیدهای چرب (مانند امگا 3 و امگا 6) برای رشد و نمو مغز و شبکیهی چشم کودک ضروری است.
اما برخی اسیدهای چرب مانند اسیدهای چرب ترانس مضر هستند و تا حد ممکن باید همهي گروههای سنی از مصرف آن اجتناب کنند.
چربی مورد نیاز بدن را میتوان از دانهی کتان، آفتاب گردان، گلرنگ، سویا، بادام زمینی، گردو، بادام و روغنهای ماهی تأمین کرد.
میوه و سبزیجات
مصرف میوه و سبزیجات به دلیل داشتن فیبر به دستگاه گوارش کمک بسیاری میکنند، اما قبل از مصرف باید به خوبی شسته شوند تا بقایای مواد ضد آفت پاک شوند.
مایعات
نوشیدن آب یکی از اثرگذارترین روشهای تولید شیر مادر است. قبل از احساس تشنگی و یا مشاهدهی رنگ زرد تیرهی ادرار، مادر باید آب بنوشد. نیاز مادر شیرده به مایعات به علت تولید شیر و همچنین تأمین مایعات بدن خود و کودک افزایش پیدا میکند.
این نیاز با مصرف روزانهی هشت تا 10 لیوان آب یا آبمیوه تأمین میشود. بخشی از این نیاز با نوشیدن آب و بخش کمی با مصرف مواد غذایی آبدار تأمین میشود.
توصیه میشود مادر شیرده همیشه یک بطری آب همراه داشته باشد تا به محض تشنگی به سرعت آن را برطرف کند. مادر باید از نوشیدنیهای قنددار اجتناب کند، زیرا باعث افزایش وزن و مانع رسیدن به وزن متعادل میشود.
مایعات مورد نیاز بدن را میتوان از شير، دوغ، چای، آبميوه و حتی مواد غذايی آبدار تأمین کرد.
موادغذایی که نباید در دوران شیردهی استفاده شوند (تغذیه مادر برای زردی نوزاد)
برخی از مادران گمان میکنند پس از زایمان محدودیتهای تغذیهای دوران بارداری به پایان میرسد اما بهتر است بدانید که برخی محدودیتها ادامه دارند و برخی محدودیتهای جدید نیز در این دوران اضافه میشوند.
مادر در دوران شیردهی باید برخی مواد غذایی را حذف و یا مصرفشان را کم کند.
مواد غذایی کافئیندار
مواد غذایی کافئیندار در دوران شیردهی باید کمتر مصرف شود، زیرا این گونه نوشیدنیها باعث بروز برخی عوارض در کودک مانند بیاشتهایی، کمخوابی و تحریکپذیری میشود.
بنابراین توصیه میشود در صورت نیاز، بعد از وعدهی شیردهی این نوشیدنیها مصرف شوند. قهوه، چای خصوصاً غلیظ، کولا، شکلات و غیره دارای کافئین میباشند.
الکل
از مصرف هر مقدار الکل در دوران شیردهی باید اجتناب شود.
اگر مادر الکل مصرف کند باید تا پاک شدن کامل اثرات الکل موجود در شیر از شیردهی به فرزندش خودداری کند. دوشیدن و دور ریختن شیر هیچ تأثیری بر افزایش سرعت پاک شدن الکل از شیر ندارد.
موادغذایی آلرژن (حساسیتزا)
برخی از غذاها و نوشیدنیها در رژیم غذایی مادر باعث بروز برخی واکنشهای آلرژیک در کودک میشود. اگر سابقهی آلرژی در خانواده وجود دارد، بهتر است در تغذیهی دوران شیردهی دقت بیشتری شود.
اگر کودک بلافاصله پس از مکیدن شیر، دچار راشهای پوستی، اسهال یا بیقراری شد باید با پزشک مشورت کرد. اگر مادر گمان میکند که چیزی در رژیم غذایی او باعث این عوارض شده، لیستی از تغذیهی روزانهی خود تهیه کند و از مصرف غذاهای مشکوک پرهیز کند.
برخی موادغذایی مانند شیر گاو، بادام زمینی، سویا، گندم، تخممرغ و ذرت حساسیتزا هستند.
ماهی
غذاهای دریایی میتوانند سرشار از پروتئین و امگا 3 باشند. برخی از ماهیها که در میان مردم طرفدار زیادی ندارند مانند کوسهماهی و ارهماهی به دلیل داشتن مقدار زیاد جیوه نباید مصرف شوند، زیرا باعث آسیب در تکامل سیستم عصبی کودک میشوند و از سایر ماهیها نیز حداکثر دو بار در هفته باید استفاده شود.
میگو، تن کنسروشده، ماهی آزاد، ماهی مرکب و قزلآلای تازه از جمله ماهیهایی هستند که جیوهی کمی دارند.
دمنوشهای گیاهی
برخی از گیاهان مانند نعناع و گلگاوزبان باعث تهوع و استفراغ مادر میشوند. این ترکیبات وارد شیر شده و ممکن است سبب عوارض مشابه در کودک شوند.
شیرینکنندههای مصنوعی
هنوز تحقیقات کافی در مورد اثرات شیرینکنندههای مصنوعی در کودک انجام نشده، اما توصیه میشود مصرف این شیرینکنندهها کاهش یابد. مادر با خواندن برچسب مواد غذایی میتواند به وجود این گونه مواد در آنها پی ببرد.
ساخارین، آسپارتام، سوکرالوز، آسه سولفام-K و استویا از جمله شیرینکنندههای مصنوعی میباشند.
غذاهای ادویهدار
غذاهای ادویهدار میتوانند سبب تغییر طعم شیر و بیقراری کودک شوند. توصیهی کلی به مادران شیرده، مصرف کمتر ادویه در هنگام طبخ غذا است.
سبزیجات نفاخ
برخی از سبزیجات نفاخ مانند کلم بروکلی و گل کلم باعث دردهای کولیکی و بیقراری در کودک میشوند، مادر باید تا حد امکان از خوردن سبزیجات خام اجتناب کند و یا این سبزیجات را به صورت بخارپز میل کند.
سیر و پیاز
سیر و پیاز باعث تغییر طعم شیر میشوند، حتی اگر به صورت پودر و خشکشده مصرف شوند. ولی جالب است بدانید سیر تأثیر مثبتی بر تولید شیر دارد.
توصیه میشود اگر کودک به دلیل تغییر طعم شیر از شیر خوردن امتناع کرد، مادر این مواد غذایی را مصرف نکند.
مرکبات
این گونه میوهها باعث بروز دانههای قرمز رنگ روی پوست کودک و بیقراری او میشوند، اما برای تأمین ویتامین C مادر بهتر است از انبه و سایر میوهجات استفاده کند.
آلو
بهتر است مصرف انواع آلو به دلیل داشتن خاصیت ملینی کمتر شود تا جذب مواد غذایی و ویتامین در رودهی مادر به حداکثر مقدار ممکن برسد.
جعفری
جعفری باعث کاهش تولید شیر میشود و توصیه میشود در دوران شیردهی مصرف نشود.
(تغذیه مادر برای زردی نوزاد)
منابع (تغذیه مادر برای زردی نوزاد):

